بسم الله الرحمن الرحیم
«لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» احزاب/21پیغمبر برای زندگی شما الگوست و در همه چیز الگوست اعم از بهداشت و شمشیر و عبادت و اشک و زن داری و با رفیق و دوست و دشمن و اسیر و تمامی حرکات پیامبر الگوست.
شیخ بهایی از علمای بسیار مهم و بزرگوار که مقبرهاش در جوار حضرت رضاست نقل میکند که پیامبر مریض بود و پنجشنبه بود و دید در حال رفتن از دنیاست، سرش را بست و آمد به بلال گفتای بلال در شهر فریاد بزن که پیامبر میخواهد آخرین حرفهایش را بزند و همه مردم به مسجد بیایند. پیامبر با حالت مریضی به مسجد رفت و مردم هم همگی هجوم آوردند و صغیر و کبیر همه آمدند.
پیامبر فرمود: «وسعوا لمن ورائکم» یعنی جا بدهید برای کسانی که پشت سرتان هستند تا همه بیایند مسجد پر بشود. و سپس شروع به صحبت نمودند. «انا محمد بن عبدالله» من محمد پسر عبدالله هستم که «لایاتی بعدی » یعنی بعد از من پیامبری نخواهد بود «ایها الناس اعلموا ان نفسی نعیت وهان فراقی » خبر مرگ من را به من دادهاند «واستقت لقاء ربی » یعنی رفتن را دوست دارم و از این بابت خوشحال هستم. (مشتاقم) «فباخرنا علی فراق امتی» یعنی اما دلتنگ شما خواهم شد و امت خود را دوست دارم. «ایها الناس اسمعوا وصیتی» مردم وصیت مرا بشنوید. «قد بین الله لکم فی محکم کتابه ما احل لکم و ما حرم » خدا حلال و حرام را در کتاب خود برای شما گفته است پس «فاحلوا حلاله و حرمواحرامه » به حلال توجه کنید و از حرام دوری کنید «و آمنوا بمتشابه » و هر چیزی را که نمیدانید ایمان بیاورید ولی بگویید چون من نمیفهمم به این معنا نیست که وجود ندارد. «و علموا بمحکمه و اعتبروا بامثاله » سپس فرمود: «اللهم هل بلغت »یعنی خدایا گفتم آن چیزی را که باید بگویم.
دومرتبه فرمود: «ایها الذین ایاکم و هذه الاهواء الضالة البعیدة من الله» یعنی مواظب باشید دنبال هوی و هوس نروید. و هردو سه جمله باز میفرمود: «اللهم هل بلغت » این تکرار در قران کریم هم نمونه دارد: «اللَّهَ اللَّهَ فِیمَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ أَطْعِمُوهُمْ مِمَّا تَأْکُلُونَ وَ أَلْبِسُوهُمْ مِمَّا تَلْبَسُونَ وَ لَا تُکَلِّفُوهُمْ مَا لَا یُطِیقُونَ فَإِنَّهُمْ لَحْمٌ وَ دَمٌ وَ خَلْقٌ أَشْکَالُکُمْ فَمَنْ ظَلَمَهُمْ فَأَنَا خَصْمُهُمْ وَ اللَّهُ حَاکِمُهُمْ»(عوالیاللآلی، ج1، ص256) «اللَّهَ اللَّهَ فِیمَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ» از خدا بترسید در مورد کسانی که زیر دستتان هستند مثل برده، شاگرد و. . . . «أَطْعِمُوهُمْ مِمَّا تَأْکُلُونَ» از همان چیزی که میخورید به آنها هم بدهید. و در غذا و بشقاب و فرش و زیلو فرقی نگذارید.
و در مورد لباس هم همینطور، لباس غلام حضرت امیر از خودشان گرانتر بود و وقتی خود قنبر علت را جویا شدحضرت فرمود چون جوان دوست دارد شیک پوش باشد. «وَ أَلْبِسُوهُمْ مِمَّا تَلْبَسُونَ» از همان لباس خودتان به آنهابدهید. «وَ لَا تُکَلِّفُوهُمْ مَا لَا یُطِیقُونَ» چیزی را که طاقت ندارد تکلیف نکنید چون نمیتواند.
شما پیرمردی و سحرخیز هستی دلیل نمیشود او جوان یا بچه است و خوابش سنگین است ولی چون خودت بیدارشدهای او را هم اذیت کنی. «فَإِنَّهُمْ لَحْمٌ وَ دَمٌ وَ خَلْقٌ أَشْکَالُکُمْ » او هم گوشت و پوست و انسانی مثل توست. «فَمَنْ ظَلَمَهُمْ فَأَنَا خَصْمُهُمْ» یعنی پیامبر فرمود اگر کسی به زیر دستش ظلم کند خودم در قیامت جلویش را میگیرم و با من طرف است. «وَ اللَّهُ حَاکِمُهُمْ» و قاضی خداست و طرف دعوی من هستم.
«الله الله فی النساء» نسبت به خانمها مواظبت کنید. «اوفوا لهن مهورهن » مهرشان را بدهید اگر دارید. «و لا تظلموهن » به خانمها ظلم نکنید. «فتخر بکم حسناتکم یوم القیامة » اگر کسی به خانمی ظلم کند هر کار خیری که انجام داده است از بین میرود. ما مؤمنین و افرادی داریم که اعمال خوبی انجام میدهند ولی با زن خود خوب نیستند. «اللهم هل بلغت » یعنی گفتنیها را گفتم؟ ! سپس فرمود: «ایها الناس اطیعوا ولاة امورکم » ولی امر را اطاعت کنید اگر گفتند باید کسی را اطاعت کنید، اطاعت کنید. «و ان کان عبداً حبشیاً» اگر چه بنده حبشی باشد. «و لاتعصوهم » یعنی معصیت نکنید. «من اطاعهم فقد اطاعنی » کسی اگر او را اطاعت کند من را اطاعت کرده است. «و من اطاعنی فقد اطاع الله»
«و من عصیهم فقد عصانی » و اگر از فرمان او سرپیچی کنید گویی از فرمان من سرپیچی کردهاید. «و من عصانی فقد عصی الله» کسی که از رسول خدا سرپیچی کند گویی از خدا سرپیچی کرده است.در مورد مراجع تقلید هم همینطور است و گفتهاند: «الراد علیهم، کالراد علینا و الراد علینا، کالراد علی الله» یعنی اگر کسی زیرحرف مراجع تقلید بزند زیر حرف رسول خدا زده است و گویی زیر حرف خدا زده است. «اللهم هل بلغت»«ایها الناس علیکم بحب اهل بیتی و علیکم بحب جملت القرآن » یعنی اهل بیت من و اهل قرآن را دوست داشته باشید. «وعلیکم بحب اهل العلم » یعنی دانشمندان را دوست داشته باشید. «و لاتنقضوهم و لاتحسودهم و لاتطععنوا فیهم » یعنی خلاف آنها انجام ندهید حسادت نورزید و نیش نزنید. «و من احبهم فقد احبنی » یعنی کسی که اهل بیت، اهل قرآن و علم رادوست داشته باشد من را دوست دارد. «اللهم هل بلغت » گفتنیها را گفتم! بعداً نگویی یا رسول الله کم گفتی!
پیامبر 23 سال زحمت کشید و همه چیز گفت. روزی کسی کنار امام صادق نشسته بود و امام پرسید اجازه میدهید دستتان را فشار بدهم و او اجازه داد. امام دست او را فشار داد و سرخ شد. سپس فرمود اسلام حتی برای همین اندازه تغییر رنگ نیز حکم دارد که جریمهاش چقدر است.
حضرت رسول سالی یک مرتبه از جوانان مدینه سان میدید و هر کدام را که مناسب کارهای خاصی میدید به آن را اعزام مینمود از جوانهای برازنده و سالم برای حفاظت مرزها و از آنهایی که نقصی داشتند در درون شهر و برای حفاظت استفاده . امام صادق(ع) میهمان داشتند از یک یک آنها احوالپرسی کرده سپس شغل آنها را جویا شدند یکی از آنها گفت که بیکار هستم و وقتی آن فرد این حرف را زدند امام صادق فرمودند: «سَقَطَ مِنْ عَیْنِی» تو از چشم من افتادی.
سرشماری ما فکر میکنیم که سرشماری از فرآیندهای دنیای امروز است فرمود(اکتبوا الی کل من تلفط بالاسلام) هر کس اسلام آورد و هر کس دارای بچه شد و هر کسی که کلمه اسلام از دهانش در آمد فوری او را بنویسید تا من همیشه آخرین آمار را داشته باشم و هر کس هم که از دنیا رفت مرا خبر کنید مسئله سرشماری مسئلهای است که رسول الله در مورد آن عمل مینمودند چون ما از این احادیث خبر نداریم فکر میکنیم که این مسائل تازه است و مال دنیای امروز حضرت رسول به حضرت امیرالمومنین فرمودند شما در جبهه باید تعدادی جاسوس داشته باشی که چشم تو باشند که مهمترین اخبار را هر لحظه به تو خبر بدهند.
اسیرهای جنگی را پیامبر احوال پرسی میکرد و اگر مشکلی داشتند مشکل آنها را حل میکرد. شنیدهاید که هواپیماها چند موتوره هستند پیامبر در مورد افرادی که برای ماموریت اعزام میکرد همیشه برای آنها جانشین هم میفرستاد .امام رضا فرمودند هر نامهای را که برای هر کس میفرستید باید یک نسخه عین آنرا برای خودمان داشته باشیم که اگر در نامه کم و زیادی شد ما نسخه اصلی را داشته باشیم و بتوانیم ثابت کنیم.
ایها الناس: رسول خدا مریض بود و بلال را خواند تا مردم را در مسجد جمع کند تا حرف آخر را بزنند سرشان را بستند و از بالای پلههای منبر گفتند: «و اسعموا لمن وراءکم » جلوییها به عقبیها راه بدهید. مردم کشاورزی که گندم هایشان را به سیلوها میفروشند زکات میدهند! اگر زکات ندهند برکت از مالشان میرود. «و من لم یزک فلا صلوة له » کسی که زکات مالش را ندهد نمازش قبول نیست. «و لا دین له » دینش هم فایده ندارد. «و لا صوم له » روزهاش فایده ندارد. «لا حج له »حجش فایده ندارد. «لا جهاد له » جهادش فایده ندارد. چون اسلام به هم وصل است اگر همه نماز را بخوانید ولی السلام علیکم را نگویید انگار هیچی، و فایده ندارد. «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ »احزاب/21یعنی رسول الله در جبهه و همه چیز مدل بود همهاش با هم بود.
وسط جنگ امیرالمومنین نگاه به آسمان میکند ابن عباس به ایشان میگوید چرا سر به هوا هستی؟ ! میگویند منتظرم خورشید وسط ظهر است باید نماز بخوانم. میگوید وسط جنگ هستیم. ولی ایشان میگویند علی در وسط جنگ باید نمازش را بخواند. جنگ و نماز از هم جدا نیست. امیرالمومنین وسط جنگ تشنه میشوند آب میدهند میبیند بهداشتی نیست ظرف پس میزند میگویند وسط جنگ است. میگویند ایشان: علی وسط جنگ کار خلاف بهداشت نمیکند. وسط جنگ یک نفر تیر میخورد و میافتد همه میگوید شهید شد پیامبر میگوید لباس بیت المال را بدون اجازه پوشید ولو شهید شده باشد خدا صواب شهادت را به او نمیدهد. اینها مشکل است و به خاطر همین میگویند پلی که از جهنم رد میشود از مو باریکتر است. در دنیا هم خوب شدن از مو باریکتر است. باید دقیق بود.
«ایها الناس: ان الله قد فرض الحج علی من استطاع علیه سبیلاً» هر کس مستطیع است باید به حج برود. «و من لم یسأل » اگر کسی به حج نرفت یا یهودی از دنیا میرود یا مجوسی یا خرانی مگر اینکه مریض باشد یا «او منع سلطان جائر» یا شاه ستمگر جلویش را بگیرد. این دیگر عذر است.بعد فرمودند: «علی لا نصیب به فی شفاعتی»اگر کسی بتواند برود حج و نرود من در روز قیامت شفاعتش را نمیکنم.
«یا ایها الناس احفظوا السنتکم » مواظب زبانتان باشید «وابکوا اعینکم » بگریید یکی از الطافی که ما داریم نعمت خوب گریه است. روز قیامت همه چشمها گریان است جز چند چشم اینکه انسان یاد گناهش بیافتد و گریه کند. گریه ارزش دارد گریه در مظلومیت اهل بیت گریه به خاطر گناه و از ترس خدا. بعضیها وقتی گریهشان بگیرد خودشان را نگه میدارند که گریه نکنند. اگر گریه در مقابل این باشد که خودش را باخته درست نیست ولی گریه در مقابل خدا ارزش دارد.
«ایها الناس اتعبوا ابدانکم » یک خورده جون بکنید نگویید میخواهیم خوش بگذرانیم. یک نفر به ما گفت برای درس خواندن بیا من اول رفتم دیدم برای نمره درس میخوانند نه برای عشق درس این را که دیدم نرفتم. اسیرهای جنگی را که میخواستند بفروشند آنهایی که دارای هنری بودند گرانتر میفروختند یک نفر را ده برابر فروختند گفتند این چه هنری دارد که این قدر گرانتر است گفتند تشنه شناس است به کسی نگاه کرده میگوید این تشنه است. فردی او را خرید بعد میهمانی داد غذای با گوشت شور. . . مردم همه گفتند آب برده و اسیر جنگی گفت دروغ میگویند تو مرا برای تخصصم خریدی من میگویم دروغ میگویند یک نفر گفت مرگ بر تشنه شناس و ظرف برداشت آب بیاورد مرد گفت هان این تشنه است. آنکه نشسته تشنه نیست. کسی که عاشق علم است به عیادت دبیر میرود اگر مریض شد؟ ؟ ؟ خوشا بحالش نمیگوید الحمدلله امروز راحتیم.
«جاهدوا عدوکم » در جبههها باشید «وأعروا مساجدکم » در مسجد نماز بخوانید.«واخلصوا ایمانکم و انصحوا اخوانکم » دلتان پاک باشد و نسبت به دیگران خیرخواه باشید. حدیث داریم کسی که انسانی را ببیند که کمک میخواهد و بی تفاوت بگذرد مسلمان نیست
