شأن نزول آیه 1 از سوره تحریم چیست؟ و آیا منافاتی با عظمت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ دارد؟
در شأن نزول این آیه آمده است که پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ گاه که نزد زینب بنت جحش که یکی از همسران او بود،میرفت زینب او را نگاه میداشت و از عسلی که تهیه کرده بود خدمت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ میآورد این سخن به گوش عایشه رسید و بر او گران آمد. عایشه خودمیگوید: من با حفصه یکی دیگر از همسران پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ قرار گذاشتیم که هر وقت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ نزدیک ما آمد فوراً بگوئیم: آیا ضمغ «مغافیه» (که بوی نامناسبی داشت) خوردهای؟و پیامبر حساسیت زیادی به بوی بد و نامناسب داشت.
به این ترتیب روزی پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ نزد حفصه آمد او این سخن را به پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ گفت.
حضرت فرمود :«من مغافیه نخوردهام بلکه عسل نوشیده ام من سوگند یاد میکنم که دیگر از آن عسل ننوشم. ولی این سخن را به کسی مگو، ولی سرانجام او این راز را فاش کرد.»
بعداً معلوم شد اصل این قضیه توطئهای بوده است. پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ سخت ناراحت شد و آیات اول سوره تحریم نازل گشت.
مسألهای که در شأن نزول ذکر شده هیچگونه منافاتی با عظمت پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ ندارد.[1] هرچند بعضی از مفسرین این شأن نزول را قبول ندارند.[2]
بنابراین نوشیدن عسل توسط پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ در منزل یکی از همسرانش و حوادث بعدی که پیش آمد امری طبیعی است و اتفاق افتادن چنین رخدادی از شأن و عظمت پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ نمیکاهد و اصولاً پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ نه مرتکب کار حرامی شده و نه عمل مکروهی از آن حضرت سرزده است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. علامه طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، (تهران، دارالکتب الاسلامیة)، ج 19، ص 382.
2. ابراهیم امینی، آیین همسرداری.
3. طبرسی، ابوعلیالفضل بن الحسن، مجمعالبیان، (بیروت، دارمکتبة الحیاة)، ج 6، ص 119.
4. عروسی هویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج5.
پی نوشت ها:
[1] . ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج 17، ص 241ـ250.
[2] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 19، ص 382.