استاد دوانی
عوامل انحراف کوفیان طی دهه 60 هجری را در چه میدانید؟
برخلاف تصوری که میشود این گونه نبود که کوفیان از نظر فکری و اعتقادی بدترینهای عالم اسلام باشند، بلکه با ادلهای که من در این ارتباط اقامه میکنم، آنها برترینهای عالم اسلام بودند. از همه روشنتر و دیندارتر بودند و معرفت و شناختشان نسبت به دیگران درباره اهل بیت(ع) بیشتر بود.
ولی متأسفانه انحطاطی که عالم اسلام را در اثر کنار گذاشتن ولایت فرا گرفته بود، چنان مردم را خراب و از ارزشهای الهی دور کرده بود که بهترینهای عالم اسلام نسبت به امیرالمؤمنین(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) این خیانتها را روا داشتند و اگر بخواهیم دلایلش را مطرح کنیم، همه این موارد به کنار گذاشتن ولایت و عدم پیروی از ولایت باز میگردد.
کوفیان با اینکه نسبت به دیگر مسلمانان آگاهی بیشتری از ولایت داشتند، ولی دنیازدگی و دل بستن به مظاهر دنیا و همچنین عدم پایبندی نسبت به باورهای دینی، دست به دست هم داد که یک چنین صحنههایی را در دوره امامت امیرالمؤمنین(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) از خود به نمایش بگذارند که نه تنها خودشان را تباه کردند، بلکه به اسلام و مسلمانان در طول تاریخ ضربهای جبرانناپذیر وارد کردند.
*شباهتها و تفاوتهای جامعه کوفیان دهه 60 هجری با شیعیان آخرالزمان را در چه میدانید؟
شیعیان آن دوره به هیچ وجه با مردم معاصر ما قابل قیاس نیستند. این را هم بدانید که دشمنان شیعه این طور القاء میکنند که کوفیان همه شیعه بودند و این شیعهها بودند که به امامان خود خیانت کرده و آنها را یاری نکردند و حتی به جنگشان آمدند و آنها را کشتند و بعد هم برایشان عزاداری میکنند. این جفا و دروغ بزرگی است که نسبت داده میشود. در دوران دیگر ائمه(ع) نیز شیعیان در کوفه حضور داشتند، ولی در اقلیت محض بودند. البته، این اقلیت شیعه هیچ جای دیگری وجود نداشت. شیعه اگر هم کوتاهی کرده مثل واقعه کربلا، شیعیانی مثل سلیمان بن صرد و اتباع او، در یاری امام کوتاهی کردهاند، ولی هرگز به جنگ امام نیامدهاند.
اینکه کسی خودش را پیرو امام بداند و با امام خودش بجنگد، اصلاً معنای شیعه را نمیدهد. آنها که خیانت کردند و امام را کشتند غیر شیعیانی بودند که امام را دعوت کرده بودند، اما نتوانسته بودند بر عهد خود با امام پایدار بمانند و آن خیانت را مرتکب شدند.
اکنون در فرهنگ مردم ما اگر چه ضعفها و اشکالاتی متأسفانه رسوخ کرده و وجود دارد، ولی به هیچ وجه قابل قیاس با آن دوران نیست و من به پیروی و تبعیت از امام بر این باور هستم که مردم ما در تاریخ بینظیر بوده و هستند و اگر اهل بیت(ع) چند هزار نفر از افراد را مثل مردم ما داشتند، دنیا را نجات داده بودند.