دستی از قبر بیرون امد و بدن حضرت زهرا(س) را تحویل گرفت
ابو الحسن خزاز قمى مىنگارد: از امام جعفر صادق علیه السّلام پرسیدند: چه کسى فاطمه زهرا(س) را غسل داد؟ فرمود: على علیه السّلام. زیرا حضرت زهرا(س) صدّیقه بود و غیر از شخص صدّیق کسى حق نداشت وى را غسل بدهد.
روایت شده: هنگامى که حضرت على بن ابى طالب جنازه مبارک فاطمه علیها السّلام را نزدیک قبر آورد، دستى از قبر بیرون آمد و آن جنازه را برگرفت و بازگشت.
عبد الرحمن همدانى و حمید طویل نقل کردهاند: حضرت امیر المؤمنین اشعارى را کنار قبر فاطمه زهرا علیها السّلام سرود بدین مضمون:
من دوست خود را به خاطر آوردم، گویا من براى به دوش کشیدن غم و اندوههاى گذشته وکیل مىباشم. بعد از اجتماع هر دو نفر بر دوستى یک دیگر، البتّه فراق و جدایى خواهد بود، و کلیه دردها در مقابل فراق و جدایى قلیل و اندک مىباشد. اینکه من فاطمه را بعد از رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم از دست مىدهم دلیل بر این است که هیچ دوستى دائمى نخواهد بود.
متن عربی:
أَبُو الْحَسَنِ الْخَزَّازُ الْقُمِّیُّ فِی الْأَحْکَامِ الشَّرْعِیَّةِ سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(ع) عَنْ فَاطِمَةَ مَنْ غَسَّلَهَا فَقَالَ غَسَّلَهَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ لِأَنَّهَا کَانَتْ صِدِّیقَةً وَ لَمْ یَکُنْ لِیُغَسِّلَهَا إِلَّا صِدِّیقٌ وَ
رُوِیَ أَنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ عِنْدَ دَفْنِهَا السَّلَامُ عَلَیْکَ إِلَى آخِرِ مَا سَیَأْتِی نَقْلًا مِنَ الْکَافِی وَ رُوِیَ أَنَّهُ لَمَّا صَارَ بِهَا إِلَى الْقَبْرِ الْمُبَارَکِ خَرَجَتْ یَدٌ فَتَنَاوَلَتْهَا وَ انْصَرَفَ.
عَبْدُ الرَّحْمَنِ الْهَمْدَانِیُّ وَ حُمَیْدٌ الطَّوِیلُ أَنَّهُ(ع) أَنْشَأَ عَلَى شَفِیرِ قَبْرِهَا:
ذَکَرْتُ أَبَا وُدِّی فَبِتُّ کَأَنَّنِی
بِرَدِّ الْهُمُومِ الْمَاضِیَاتِ وَکِیلٌ
لِکُلِّ اجْتِمَاعٍ مِنْ خَلِیلَیْنِ فُرْقَةٌ
وَ کُلُّ الَّذِی دُونَ الْفِرَاقِ قَلِیلٌ
وَ إِنَّ افْتِقَادِی فَاطِماً بَعْدَ أَحْمَدَ
دَلِیلٌ عَلَى أَنْ لَا یَدُومَ خَلِیل
مناقب ابن شهر آشوب، ج 3 ص 132 به بعد.
امام صادق(ع) فرمود:
سبب فوت فاطمه علیهاالسلام ضرباتی بود که قنفذ، غلام عمر با غلاف شمشیر بر آن حضرت به فرمان عمر زد؛ پس (فرزندش) محسن را از دست داد و به شدت بیمار شد و هیچ یک از آزار دهندگان خویش را راه نداد (که به دیدن او بیایند) پس آن دو نفر از اصحاب پیامبر(ص)-ابوبکر و عمر- از امیرالمومنین(ع) خواستند که نزد فاطمه برایشان وساطت نماید. پس امیرالمومنین(ع) از زهرا(س) درخواست کرد تا ایشان را بپذیرد. –و زهرا(س) پذیرفت- پس زمانی که به خدمت فاطمه(س) رسیدند به حضرت عرض کردند: حالت چطور است ای دختر رسول خدا(ص)؟ فرمود: حالم خوب است به حمد خدا. سپس فاطمه(س) فرمود: از پیامبر(ص) نشنیدید که فرمود فاطمه(س) پاره تن من است پس هر کس که وی را بیازارد مرا آزرده و هر که مرا بیازرد همانا خداوند را آزرده است؟ هر دو گفتند: بله شنیده ایم. حضرت فرمود: پس قسم به خدا شما دو نفر مرا آزردید. پس آن دو نفر از نزد فاطمه(س) رفتند در حالی که حضرت از دستشان غضبناک بود.
متن عربی:
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُبِضَتْ فَاطِمَةُ ع فِی جُمَادَى الْآخِرَةِ یَوْمَ الثَّلَاثَاءِ لِثَلَاثٍ خَلَوْنَ مِنْهُ سَنَةَ إِحْدَى عَشْرَةَ مِنَ الْهِجْرَةِ وَ کَانَ سَبَبُ وَفَاتِهَا أَنَّ قُنْفُذاً مَوْلَى عُمَرَ لَکَزَهَا بِنَعْلِ السَّیْفِ بِأَمْرِهِ فَأَسْقَطَتْ مُحَسِّناً وَ مَرِضَتْ مِنْ ذَلِکَ مَرَضاً شَدِیداً وَ لَمْ تَدَعْ أَحَداً مِمَّنْ آذَاهَا یَدْخُلُ عَلَیْهَا وَ کَانَ الرَّجُلَانِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِیِّ ص سَأَلَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ص أَنْ یَشْفَعَ لَهُمَا إِلَیْهَا فَسَأَلَهَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فَلَمَّا دَخَلَا عَلَیْهَا قَالَا لَهَا کَیْفَ أَنْتِ یَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَتْ بِخَیْرٍ بِحَمْدِ اللَّهِ ثُمَّ قَالَتْ لَهُمَا مَا سَمِعْتُمَا النَّبِیَ یَقُولُ فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَقَدْ آذَى اللَّهَ قَالَا بَلَى قَالَتْ فَوَ اللَّهِ لَقَدْ آذَیْتُمَانِی قَالَ فَخَرَجَا مِنْ عِنْدِهَا ع وَ هِیَ سَاخِطَةٌ عَلَیْهِمَا.
بحارالأنوار ج : 43 ص : 171
فاطمه اولین از عترتم هستی که به من ملحق می شوی!
پس از اینکه بیماری پیغمبر شدت پیدا کرد و وفات او نزدیک شد، در آخرین لحظات حیات به على بن ابى طالب علیه السّلام فرمود: اینک سرم را روى دامن خود بگذار زیرا امر خداوند نزدیک شده و آخرین دقائق زندگى من در این جهان در رسیده است.
هر گاه جان از کالبدم بیرون شد او را در دست بگیر و به صورت خود بکش پس از این مرا بطرف قبله برگردان و غسل و تکفین مرا خود انجام ده، و بر من نماز بگذار، و تا آنگاه که بدن مرا در زیر خاک پنهان نساختهاى از من مفارقت نکن، و در همه این امور از خداوند استعانت بجوى.
در این هنگام امیر المؤمنین علیه السّلام سر مبارک حضرت رسول صلّى اللَّه علیه و آله را در دامن خود گذاشت، و آن جناب از فشار مرض از حال رفت، حضرت زهرا سلام اللَّه علیها در چهره پدرش مینگریست و گریه میکرد و این شعر را قرائت می نمود:
«و أبیض یستسقى الغمام بوجهه ثمال الیتامى عصمة للأرامل»
حضرت رسول دیدگان مبارکش را باز کرد و با صوت ضعیف گفت: اى دخترک من این بیت گفته عمویت ابو طالب است، شما به جاى او این آیه را از قرآن قرائت کنید: وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلى أَعْقابِکُمْ.
در این هنگام حضرت زهراء سلام اللَّه علیها مدتى گریه کرد پدر بزرگوارش او را نزدیک خود طلبید و مطالبى را در نهانى با او در میان گذاشت که در اثر آن چهرهاش از هم باز شد و آثار خوشحالى در وى ظاهر گردید.
بعد از این مذاکرات که با حضرت زهراء سلام اللَّه علیها انجام پذیرفت جان پاکش از کالبد شریفش بیرون شد و در این حال دست امیر المؤمنین علیه السّلام در زیر گلوى آن جناب قرار داشت و جان شریف او در دست علی علیه السّلام قرار گرفت و آن حضرت او را بالاى سر خود بردند و پس از آن بصورت خود کشیدند پس از اینکه حضرت رسول صلّى اللَّه علیه و آله از دنیا رفتند امیر المؤمنین علیه السّلام طبق وصیت آن جناب بدن مبارک او را بطرف قبله کشیدند و تشریفات تغسیل و تکفین او را فراهم کردند.
از حضرت زهرا سؤال شد پدرت در نهانى چه موضوعاتى با شما در میان نهاد؟
فرمود: پدرم بمن اطلاع داد که من اول کس از اهل بیت او خواهم بود که بوى ملحق میگردم، و این قضیه در همین نزدیکىها انجام خواهد گرفت، و بهمین جهت من خوشحال شدم.
متن عربی:
ثمّ ثقل رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و حضره الموت، فلمّا قرب خروج نفسه قال له: «ضع رأسی یا علیّ فی حجرک فقد جاء أمر اللّه عزّ و جل، فإذا فاضت نفسی فتناولها بیدک و امسح بها وجهک، ثمّ وجّهنی إلى القبلة، و تولّ أمری، و صلّ علیّ أوّل الناس، و لا تفارقنی حتّى توارینی فی رمسی، و استعن باللّه عزّ و جل».
و أخذ علیّ رأسه فوضعه فی حجره فاغمی علیه، و أکبّت فاطمة علیها السلام تنظر فی وجهه و تندبه و تبکی و تقول:
«و أبیض یستسقى الغمام بوجهه
ثمال الیتامى عصمة للأرامل»
ففتح رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله و سلّم عینیه و قال بصوت ضئیل:
«یا بنیّة هذا قول عمّک أبی طالب لا تقولیه، و لکن قولی: وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلى أَعْقابِکُمْ »- آل عمران 3: 144- فبکت طویلا، فأومأ إلیها بالدنوّ منه، فدنت إلیه، فأسرّ إلیها شیئا هلل له وجهها.
[فصل فی وفاة رسول الله (ص) و دفنه]
ثمّ قضى [صلّى اللّه علیه و آله و سلّم] و ید أمیر المؤمنین الیمنى تحت حنکه، ففاضت نفسه علیه السلام فیها، فرفعها إلى وجهه فمسحه بها، ثمّ وجّهه و غمّضه و مدّ علیه إزاره و اشتغل بالنظر فی أمره.
فسئلت فاطمة علیها السلام: ما الذی أسر إلیک رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله و سلّم فسرى عنک؟ قالت: «أخبرنی أنّی أوّل أهل بیته لحوقا به، و أنّه لن تطول المدّة بی بعده حتّى أدرکه، فسرى ذلک عنّی».
منابع:
ارشاد المفید 1: 181
إعلام الورى، الطبرسی،ج1،267
بحار الأنوار 12: 465/ 19
درباره وبلاگ
