طرح شبهه :
ابن تیمیه در منهاج السنة می نویسد :
الوجه السادس أن دعاء النبی صلی الله علیه و سلم مجاب و هذا الدعاء لیس بمجاب فعلم انه لیس من دعاء النبی صلی الله علیه و سلم فإنه من المعلوم انه لما تولی کان الصحابة و سائر المسلمین ثلاثة أصناف صنف قاتلوا معه و صنف قاتلوه و صنف قعدوا عن هذا و هذا و اکثر السابقین الأولین کانوا من القعود و قد قیل أن بعض السابقین الأولین قاتلوه ... و العسکر الذین قاتلوا مع معاویة ما خذلوا قط بل و لا فی قتال علی فکیف یکون النبی صلی الله علیه و سلم قال اللهم اخذل من خذله و انصر من نصره و الذین قاتلوا معه لم ینصروا علی هؤلاء بل الشیعة الذین تزعمون انهم مختصون بعلی ما زالوا مخذولین مقهورین لا ینصرون إلا مع غیرهم أما مسلمین وإما کفار و هم یدعون انهم أنصاره فأین نصر الله لمن نصره و هذا و غیره مما یبین کذب هذا الحدیث .
دعای رسول خدا بدون شک اجابت می شود ؛ اما از اجابت این دعا ( اللهم انصر من نصره و اخذل...) اثر و خبری شنیده نشده است، پس معلوم می شود که این دعا از پیامبر اکرم نیست ؛ چون وقتی که علی به خلافت رسید صحابه و دیگر مسلمانان سه گروه شدند گروهی همراه او بودند و گروهی با وی جنگیدند و گروهی دست از حمایت علی و معاویه بر داشتند ، و گفته شده است که حتی برخی از سابقین اولین با وی جنگیدند ... و از لشکر معاویه کسی ذلیل و خوار نشد با اینکه می گوئید پیامبر خدا در حق آنان نفرین کرد ، و از طرفی همراهان علی نیز یاری نشدند و حتی شیعه که علی را از خودش می داند هیچگاه نصرتی نداشته و همیشه ذلیل بوده اند و اگر هم داشته اند یا در جمع دیگر مسلمانان بوده اند یا کفار ؛ پس این نصرت خدا برای آنان کجا است؟ بنابراین ، دروغ بودن این حدیث(غدیر) آشکار می شود.
إبن تیمیة الحرانی ، أبو العباس أحمد بن عبد الحلیم ، منهاج السنة النبویة ، ج 7 ، ص 55 ـ 59 ، تحقیق : د. محمد رشاد سالم ، ناشر : مؤسسة قرطبة ، الطبعة : الأولی ، 1406هـ .
و در مجموع فتاوای ابن تیمیه آمده است :
وقوله «اللهم انصر من نصره ... الخ» خلاف الواقع قاتل معه أقوام یوم صفین فما انتصروا وأقوام لم یقاتلوا فما خذلوا کسعد الذی فتح العراق لم یقاتل معه وکذلک اصحاب معاویة وبنی أمیة الذین قاتلوه فتحوا کثیرا من بلاد الکفار ونصرهم الله .
این دعای پیامبر : اللهم انصر من نصره... خلاف واقع و دروغ است ؛ زیرا گروهی در صفین همراه با علی جنگیدند ؛ ولی پیروز نشدند و گروهی از یاری اش دست کشیدند و ذلیل نشدند ؛ بلکه حتی موفق هم بوده اند ؛ مانند سعد وقاص که عراق را فتح کرد و علی را هم کمک نکرده بود ، همچنین دوستان معاویه که با علی جنگیدند سرزمین های زیادی را از کفر پاک کردند و نصرت خدا همراه آنان بوده است.
ابن تیمیه الحرانی ، أحمد عبد الحلیم أبو العباس (متوفای 728 هـ) ، کتب ورسائل وفتاوی شیخ الإسلام ابن تیمیة ، ج 4 ، ص 418 ، تحقیق : عبد الرحمن بن محمد بن قاسم العاصمی النجدی ، ناشر : مکتبة ابن تیمیة ، الطبعة : الثانیة .
خلاصه شبهه :
طبق ادعای شیعه ، رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم در غدیر خم بعد از اعلام ولایت امام علی علیه السلام فرموده : «اللهم من انصر من نصره واخذل من خذله ؛ خدایا ! یاری کن هر کس علی را یاری کند و خوار کن کسی که علی را خوار کند » . ما می دانیم که رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم مستجاب الدعوة است و هر دعائی از آن حضرت به استجابت می رسد ؛ در حالی که این دعا به اجابت نرسیده و کسانی که با علی جنگیده اند ، مغلوب نشده و علی علیه السلام نیز پیروز نشده است ؛ بنابراین اصل دعای پیامبر دروغ است .
نقد و بررسی :
انکار سنت پیامبر (ص) توسط ابن تیمیه :
این سخن ابن تیمیه در حقیقت انکار سنت قطعی و ثابت رسول خدا است ؛ چرا که جمله «اللهم انصر من نصره واخذل من خذله» با سند های معتبر و صحیح در منابع اهل سنت نقل شده است . که به چند مورد اشاره می کنیم :
الف . نسائی از سعید بن وهب :
أخبرنا الحسین بن حریث المروزی قال حدثنا الفضل بن موسی عن الأعمش عن أبی إسحاق عن سعید بن وهب قال قال علی فی الرحبة أنشد بالله من سمع رسول الله صلی الله علیه وسلم یوم غدیر خم یقول إن الله ولیی وأنا ولی المؤمنین ومن کنت ولیه فهذا ولیه اللهم وال من والاه وعاد من عاداه وأنصر من نصره .
قال فقال سعید قام إلی جنبی ستة وقال زید بن یثیع قام عندی ستة
سعید بن وهب می گوید : علی در میدان شهر در سخنش گفت : شما را به خدا سوگند هر کس از پیامبر شنیده است که در غدیر خم فرمود : "ولیّ و سر پرست من خدا است و من سرپرست مؤمنانم و هر کس من ولیّ او هستم این علی ولیّ و سرپرست او است ، خدایا دوست بدار آنکه علی را دوست بدارد و دشمن بدار آنکه علی را دشمن بدارد و یاور باش آنکه علی را یاور باشد" ، شهادت خود را اعلام کند .
سعید می گوید : شش نفر کنار دست من بلند شدند و زید بن یثیع می گوید : نه نفر ایستادند و شهادت دادند .
النسائی ، أحمد بن شعیب أبو عبد الرحمن (متوفای303 هـ) ، خصائص أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب ، ج 1 ، ص 117 ، ح98 ،تحقیق : أحمد میرین البلوشی ، ناشر : مکتبة المعلا - الکویت ، الطبعة : الأولی ، 1406 هـ .
مقدسی حنبلی بعد از نقل این روایت می گوید :
سئل الدارقطنی عنه فقال : حدث به الأعمش وشعبة وإسرائیل ، عن أبی إسحاق ، عن سعید بن وهب ، عن علی ، وذکر ما فیه من الاختلاف قال : وأشبهها بالصواب قول الأعمش وشعبة وإسرائیل ومن تابعهم ، وقد روی نحو هذا عن عبدالرحمن بن أبی لیلی عن علی علیه السلام ( إسناده صحیح ) .
المقدسی الحنبلی ، أبو عبد الله محمد بن عبد الواحد بن أحمد (متوفای643هـ) ، الأحادیث المختارة ، ج 2 ، ص 106 ، ح481 ، تحقیق عبد الملک بن عبد الله بن دهیش ، ناشر : مکتبة النهضة الحدیثة - مکة المکرمة ، الطبعة : الأولی ، 1410هـ .
از دار قطنی در باره این حدیث سؤال شد گفت : اعمش ، شعبه و اسرائیل از سعید بن وهب از علی آن را نقل کرده اند ، سپس موارد اختلاف آن را نیز ذکر کرده و گفته است : نقل اعمش و اسرائیل و پیروان اینان به حقیقت نزدیکتر است ، سپس می گوید: مانند همین نقل را عبد الرحمن بن ابی لیلی از علی روایت دارد که سندش هم صحیح است.
ابن کثیر دمشقی سلفی نیز پس از نقل متن قصه و مناشده علی علیه السلام می گوید : سند روایت «جیّد ؛ یعنی خوب» است:
عن سعید بن وهب قال قال علی فی الرحبة أنشد بالله رجلا سمع رسول الله یوم غدیر خم یقول ان الله ولی المؤمنین ومن کنت ولیه فهذا ولیه اللهم وال من والاه وعاد من عاداه وانصر من نصره وکذلک رواه شعبة عن أبی اسحاق وهذا اسناد جید .
القرشی الدمشقی ، إسماعیل بن عمر بن کثیر أبو الفداء (متوفای774هـ) ، البدایة والنهایة ، ج 5 ، ص 210 ، ناشر : مکتبة المعارف - بیروت .
هر چند که تصریح مقدسی و ابن کثیر برای اثبات صحت سند روایت کفایت می کند ؛ اما در عین حال برای این که هیچ بهانه ای نماند ، تک تک روات سند را نیز بررسی می کنیم :
الحسین بن حریث المروزی :
ذهبی در باره او می گوید :
الحسین بن حریث أبو عمار الخزاعی المروزی ... ثقة .
حسین بن حریث ثقه و مورد اعتماد است.
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، الکاشف فی معرفة من له روایة فی الکتب الستة ، ج 1 ، ص ،332 ، رقم : 1082 ، تحقیق محمد عوامة ، ناشر : دار القبلة للثقافة الإسلامیة ، مؤسسة علو - جدة ، الطبعة : الأولی ، 14133هـ - 1992م .
و در سیر اعلام النبلاء از او با القاب امام ، حافظ وحجت نام می برد و می گوید :
الحسین بن حریث خ م د ت . ابن الحسن بن ثابت بن قطبة الامام الحافظ الحجة أبو عمار الخزاعی المروزی مولی عمران بن حصین .
بخاری ، مسلم ، أبو داود و ترمذی از حسین بن حریث روایت نقل کرده اند ، او امام ، حافظ و حجت است .
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، سیر أعلام النبلاء ، ج 11 ، ص 400 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط ، محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .
الفضل بن موسی :
ذهبی در باره او می گوید :
الفضل بن موسی السینانی عن هشام بن عروة وطبقته وعنه إسحاق ومحمود بن غیلان وخلق ثبت مات 192 ع .
فضل بن موسی ، مورد اعتماد بود و در سال 192 از دنیا رفت .
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، الکاشف فی معرفة من له روایة فی الکتب الستة ، ج 2 ، ص 123 ، رقم : 4477 ، تحقیق محمد عوامة ، ناشر : دار القبلة للثقافة الإسلامیة ، مؤسسة علو - جدة ، الطبعة : الأولی ، 14133هـ - 1992م .
و در میزان الإعتدال می گوید :
الفضل بن موسی السینانی المروزی ع أحد العلماء الثقات یروی عن صغار التابعین .
او یکی از دانشمندان مورد اعتماد بود که از خورد سالان از تابعین روایت می کرد.
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، میزان الاعتدال فی نقد الرجال ، ج 5 ، ص 437 ، تحقیق : الشیخ علی محمد معوض والشیخ عادل أحمد عبدالموجود ، ناشر : دار الکتب العلمیة - بیروت ، الطبعة : الأولی ، 1995م .
سلیمان بن مهران الأعمش :
ذهبی در باره او می گوید :
سلیمان بن مهران الحافظ أبو محمد الکاهلی الأعمش أحد الأعلام عن بن أبی أوفی وزر وأبی وائل وعنه شعبة ووکیع قال بن المدینی له ألف وثلاثمائة حدیث عاش ثمانیا وثمانین سنة .
سلیمان اعمش هزار و سیصد حدیث روایت نقل کرده و هشتاد و هشت سال عمر کرد.
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، الکاشف فی معرفة من له روایة فی الکتب الستة ، ج 1 ، ص 464 ، رقم : 2132 ، تحقیق محمد عوامة ، ناشر : دار القبلة للثقافة الإسلامیة ، مؤسسة علو - جدة ، الطبعة : الأولی ، 14133هـ - 19922م .
و در سیر اعلام النبلاء می گوید :
الأعمش . سلیمان بن مهران الإمام شیخ الإسلام شیخ المقرئین والمحدثین .
او امام و شیخ الاسلام و استاد قاریان و اهل حدیث بود.
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، سیر أعلام النبلاء ، ج 6 ، ص 226 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط ، محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .
أبو إسحاق السبیعی :
عمرو بن عبد الله أبو إسحاق الهمدانی السبیعی أحد الأعلام ... هو کالزهری فی الکثرة غزا مرات وکان صواما قواما عاش خمسا وتسعین سنة مات 127 ع
ابو اسحاق سبیعی یکی از بزرگان علم است ... مانند زهری روایات بسیار نقل کرده است ، در چندین جنگ حضور داشت و فراوان روزه می گرفت و شب زنده دار بود و 95 سال عمرکرد.
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، الکاشف فی معرفة من له روایة فی الکتب الستة ، ج 2 ، ص82 ، رقم : 4185 ، تحقیق محمد عوامة ، ناشر : دار القبلة للثقافة الإسلامیة ، مؤسسة علو - جدة ، الطبعة : الأولی ، 14133هـ - 1992م .
و در تذکرة الحفاظ می گوید :
أبو إسحاق السبیعی عمرو بن عبد الله الهمدانی الکوفی الحافظ أحد الأعلام رأی علیا رضی الله عنه وهو یخطب .... قال أبو حاتم ثقة یشبه الزهری فی الکثرة وهو احفظ من أبی إسحاق الشیبانی قال فضیل بن غزوان کان أبو إسحاق یختم فی کل ثلاث وقیل کان صواما قواما متبتلا .
ابو اسحاق سبیعی یکی از بزرگانی است که سخنرانی علی را شنیده است... ابو حاتم گفته که او مورد اعتماد است ، همانند زهری روایات بسیاری نقل کرده و از ابو اسحاق شیبانی در حفظ و نگه داری حدیث قوی تر بوده ، فضیل بن غزوان گفته است:
ابو اسحاق در هر سه روز قرآن را ختم می کرد و زیاد روزه می گرفت و شب زنده دار بود.
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، تذکرة الحفاظ ، ج 1 ، ص 114 ، ناشر : دار الکتب العلمیة - بیروت ، الطبعة : الأولی .
سعید بن وهب :
ذهبی در باره او می گوید :
سعید بن وهب الخیوانی أحد أشراف همدان سمع من معاذ بالیمن ومن علی وابن مسعود وعنه ابنه عبد الرحمن وأبو إسحاق ثقة .
سعید از اشراف و بزرگان هَمدان است که در یمن از معاذ حدیث شنیده است و همچنین از علی و ابن مسعود نقل حدیث دارد و ثقه است.
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، الکاشف فی معرفة من له روایة فی الکتب الستة ، ج 1 ، ص 446 ، رقم : 1971 ، تحقیق محمد عوامة ، ناشر : دار القبلة للثقافة الإسلامیة ، مؤسسة علو - جدة ، الطبعة : الأولی ، 14133هـ - 1992م .
و در سیر اعلام النبلاء می گوید :
سعید بن وهب . الهمدانی الخیوانی الکوفی من کبراء شیعة علی . حدث عن علی وابن مسعود ومعاذ بن جبل وخباب . أسلم فی حیاة النبی صلی الله علیه وسلم ولزم علیا رضی الله عنه حتی کان یقال له القراد للزومه إیاه .
وحدث عنه أیضا ابنه عبد الرحمن له أحادیث وثقه یحیی بن معین .
سعید از بزرگان شیعه علی بود ، از علی ، ابن مسعود و معاذ بن جبل و خباب حدیث نقل کرده ، وی در زمان پیامبر مسلمان شد و ملازم و همراه علی بود و یحیی بن معین او را توثیق کرده است.
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، (متوفای748هـ) ، سیر أعلام النبلاء ، ج 4 ، ص 180 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط ، محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .
درباره وبلاگ
